We zagen al dat de
Godin Brigid werd gezien als een Godin waar zelfs de Goden van de
Tuatha Dé Danann zich toe wenden; een grote moedergodin.
Deze moederstatus is zelfs overgegaan op
Sint Brigid, die ook wel de 'stiefmoeder' van Jezus genoemd wordt.
Hoewel
Sint Brigid in de vijfde eeuw geboren is, zou ze in de eerste eeuw
Jozef en
Maria opgevangen hebben
en begeleid hebben rond de geboorte van hun zoon
Jezus.
Sint Brigid zou dus de vroedvrouw van
Maria geweest zijn.
Een wonderlijk verhaal dat illustreerd dat ook
Sint Brigid een vergelijkbare status heeft als
Maria en eveneens
aangeduid wordt als de
Moeder van God.
In al haar verschijningsvormen is
Brigid dus een moederfiguur voor alle goden; zowel van de pagan als van de christelijke!
(Bronnen:
Kissane Blz.118-120,
Wright Blz.88-89, 137-138)
Souvereiniteit
Ik lees wel eens dat de naam
Britanië afgeleid zou zijn van
Brigid. Ik heb hier helaas geen bevestiging voor
kunnen vinden.
Britanië zou afgeleid zijn van het keltische woord 'Pretani' dat 'de beschilderden' of 'de getatooeerden' betekend
(zie Etymonline.com,
These-Islands.co.uk,
Wikipedia).
In het noorden van het huidige Engeland had je vroeger een gebied dat
Brigantië heette; het gebied van de stam der
Brigantiërs. Deze naam heeft dezelfde etyomologie als die van de naam van de
Godin Brigantia, wat 'de verhevene' betekend.
Het is onduidelijk of de naam van de stam als 'de verhevenen' geduid moet worden of als 'hooglanders', 'highlanders'
(zie Wikipedia).
Hier is de naam van het land
Brigantië wel van de naam van de
Godin Brigantia afgeleid. De
Godin Brigantia
werdt wel afgebeeld met een helm en speer en heeft dus zoals we al zagen ook een
oorlogsaspect.
De
Godin Brigantia verdedigt haar land en is daarmee een souvereine godin van
Brigantië.
Toen de Brigantiërs in de eerste eeuw van onze jaartelling zich in Ierland vestigde, werd de naam
Brigantia op een
gegeven moment
Brigid, waarover we ook oude verhalen tegenkomen van haar deelname in veldslagen.
Een ander aspect van een souvereine Godin is dat wanneer iemand koning wilde worden, men dit pas kon worden nadat men met de
souvereine Godin van het land gehuwd was. Toen Nuada; koning van de
Tuatha Dé Danann, geen koning meer kon zijn,
werd hij opgevolgd door
Bres van de
Fomóiri.
Bres moest hiervoor echter wel met de
Godin Brigid huwen.
De
Godin Brigid is daarmee duidelijk een souvereine godin.
(Bronnen:
Ó Duinn Blz.58-59,
Phillips Blz.3-8,
Wright Blz.9-11,
MaryJones.us)
Dat
Brigid verbonden is met souvereiniteit valt ook te halen uit het wonderverhaal met
Brigid's mantel.
Sint Brigid vroeg aan de koning een stuk land waarop het vee zou kunnen grazen. De koning weigerde dus
Sint Brigid
ging bij de koning langs, die volharde in zijn weigering. Toen stelde
Sint Brigid of de koning dan akkoord zou gaan met
de hoeveelheid land die de mantel die ze droeg zou kunnen bedekken. Hiermee ging de koning akkoord, waarop de vier gezellen van
Sint Brigid ieder een punt van haar mantel pakten en ieder een kant op begonnen te rennen, waarbij de mantel groter en groter werdt.
De koning vreesde zijn koninkrijk aan
Brigid kwijt te raken dus riep dat hij akkoord ging met het stuk grond dat de mantel op dat moment
bedekte; een vierkante mijl (1 mijl = 1,6 kilometer).
Op deze manier leerde
Sint Brigid een weigerende koning dus even een lesje en nam ze desondanks diens aanvankelijke weigering toch
de door haar beoogde hoeveelheid grond in gebruik.
(Bronnen:
Wright Blz.56-57)
Moedergodin
Een
Moedergodin kan vereenzelvigt worden met de Aarde, met het land. In Ierland heb je bijvoorbeeld twee heuvels
die de
borsten van de Godin Danu genoemd worden.
De
Godin Danu is de moedergodin van de Goden;
de
Tuatha Dé Danann.
Ook bij de Kathedraal van
Brigid in Kildare zijn op ongeveer gelijke afstand van de Kathedraal twee praktisch evenhoge
heuvels; Knockaulin (Dún Ailinne) en de Hill of Allen (Cnoc Almhaine), die samen met de Kathedraal een gelijkbenige driehoek lijken te vormen.
Heuvels, rivieren, beekjes, bronnen en vruchtbaar land werden gezien als representanten van de goddelijkheid van de Godin, zoals men later
onder invloed van de Romeinen beelden is gaan gebruiken als representanten van de Goden en Godinnen. Het beeldje is niet letterlijk de Godin en
zo was ook het land niet letterlijk de Godin. Zo ook het huisaltaar, dat de aandacht richt op de Goden/innen en spirituele helpers van de
Andere Wereld. Gedurende een ritueel representeerd het altaar deze helpers en het altaar kan zelfs ervaren worden als de helper;
dat de spirituele helpers één zijn met het altaar, of een bepaald beeldje. Niet symbolisch maar letterlijk.
Men vereerde dus niet zozeer de heuvels, rivieren en bronnen maar zag hierachter de
goddelijke kracht van de Godin.
De Keltische
Moedergodinnen uit de oudheid waren geen 'universele'
Moedergodinnen maar
waren verbonden met bepaalde regio's. Zo waren de
Tuatha Dé Danann
verbonden met Ierland. Deze Goden en Godinnen verbleven in de Andere Wereld; o.a. onder de grond in bergen en heuvels.
De
Godin Brigid kwam met
Imbolc uit de Andere Wereld naar deze wereld en ging dan bij de mensen langs...
(Bronnen:
Ó Duinn Blz.61,
Freeman Blz.157-158,
Hutton Blz.41-44,
v.Kampenhout Blz.29,
Wright Blz.11,
WildernessIreland.com
OpenStreetMap:
Borsten van Danu,
Brigid's Kathedraal,
Dún Ailinne,
Hill of Allen,
Wikipedia:
Borsten van Anu,
Brigid's Kathedraal in Kildare,
Dún Ailinne,
Hill of Allen)
De Godin in je?
In het materiaal van
een cursus die ik vorig jaar volgde
vond ik een moderne mythe / fantasy verhaal getiteld
"De Godin leeft in iedereen" van Susan Weed.
In deze tekst komen we een heel ander godsbeeld tegen dan wat we bij de oude Kelten zagen.
Volgens de schrijfster zit de Godin in ons, in de aarde, in ons voedsel, in de planten en in de dieren.
De Godin is hier een soort archetype dat in ieder mens zit, zodat je contact kan maken met de Godin in je en deze kan manifesteren.
Doch ik ben van mening op basis van persoonlijke ervaringen dat de Godin een zelfstandige entiteit is en niet een archetype in mij.
De Godin zou je kunnen vergelijken met de zee. De planten, dieren en mensen kan je vergelijken met de druppels van die zee.
De druppels zijn hetzelfde als de zee, doch de druppels bevinden zich in de zee en de zee bevind zich niet
in de druppels. Dat past niet helemaal. Wij zijn druppels, er zit geen zee in ons, we zitten in de zee.
De Godin is een oeroude entiteit, de Godin is zoveel groter en ouder dan ons, dat wat in ons zit zijn inderdaad archetypen
waarmee de Godin op een voor ons begrijpelijke manier zich aan ons kenbaar kan maken. Doch deze archetypen zijn de Godin niet;
het zijn representanten, beelden van de Godin. De Godin zit niet in ons, wij zijn geen goden.
Planten zijn planten, omdat dieren ze eten en in zichzelf opnemen kunnen planten niet het dier in zichzelf
vinden. Wij eten planten en dieren, daardoor kunnen de planten en dieren niet ook het mens in zichzelf ontdekken.
Wij mensen geven wellicht via offers, rituelen en gebeden energie en bewustzijn aan de goden, dat wil niet zeggen dat wij de goden in onszelf kunnen vinden.
We kunnen alleen onszelf in onszelf vinden.
Deze Jungiaanse New Age filosofie heeft weinig van doen met hoe men de Goden en Godinnen in het verleden zag.
Dit verhaal van Susan Weed heeft niets te maken met de Oude Kelten en hoe die
de
Godin Brigid vereerden. Bovendien kan ik me ook persoonlijk niet in deze tekst van Susan Weed vinden; ik ervaar wel een innerlijke roep van de Godin,
doch de innerlijke beelden die ik ervaar zijn archetypische beelden en niet de Godin zelf. De Godin is naar mijn ervaring een zelfstandige
bestaande entiteit die veel ouder en groter is dan mezelf.
Souvereine moedergodin
In de oude mythen en legenden komen we de
Godin Brigid als moedergodin tegen, verbonden met de vruchtbaarheid van het land
en de optimale gezondheid en productie van het vee. De
Godin Brigid blijkt ook een souvereine Godin te zijn, verbonden met
het verdedigen van het land en haar volk.
Brigid is een drievoudige moedergodin met alle kenmerken die bij een souvereine
Godin horen: rechtspraak, poezie en wijsheid, smeedkunst en krijgers, genezing en gezondheid, vruchtbaarheid, overvloed en gastvrijheid.